De volgende adviezen zijn vooral bedoeld voor mensen die mondig genoeg zijn om voor hun eigen belangen op te komen:

Laat je psycholoog weten wat je van de behandeling vindt

Als je niet tevreden bent over de huidige behandeling, geef dat dan zo rustig mogelijk aan. Als een behandelaar meer dan eens de kritiek krijgt dat het onterecht is dat zij beslissen over onze benodigde zorg, dan kan dit op langere termijn leiden tot betere transgenderzorg.

Als je niet in staat bent tijdens de diagnostiek om dit te doen, doe het dan achteraf. Zie ook onze actie-pagina's.

Neem je gesprek met de psycholoog op

In 2016 heeft minister Schippers (volksgezondheid) aangegeven dat het heel normaal is om gesprekken met een arts op te nemen. Zie ook dit nieuwsbericht van de NOS.

Let wel op:

1) Minister Schippers heeft het over artsen (die uitslagen van diagnostiek en vervolgbehandelingen bespreken), ze heeft het niet over psychische hulp of over diagnostiek

2) Ook bij psychische hulp en diagnostiek zijn er goede redenen om de gesprekken op te willen nemen: het geeft je de mogelijkheid om thuis nog eens na te denken over wat de psycholoog verteld of gevraagd heeft

3) Je loopt de kans dat je je psycholoog tegen je in het harnas jaagt: die voelt zich (terecht) bekeken en die is (terecht) bang dat haar (verkeerde) handelswijze openbaar kan worden. Deze angst kan er toe leiden dat je door je psycholoog gedwongen wordt om het opnemen te stoppen.

Een drogreden om te moeten stoppen met opnemen zou kunnen zijn dat de psycholoog bang is dat het opnieuw beluisteren schadelijk kan zijn voor jouw proces, of dat je op basis van die opname erg emotioneel zou kunnen worden terwijl hij/zij er niet bij is om hierop in te grijpen. Bedenk vooraf wat in zo'n geval je antwoord is. Bedenk ook dat, hoe vervelend het ook is, de psycholoog tijdens de diagnostiek hoe-dan-ook een enorme machtspositie in jouw proces heeft. Choose your battles: wat is belangrijker, deze strijd aangaan (en, als je psycholoog een machtswoord uitspreekt, doorgaan met het gevecht en winnen - met de kans dat je verliest en met lege handen de diagnostiek uitgezet wordt), of zo snel mogelijk de voor jou benodigde hormonen/operaties krijgen? Je kunt er altijd voor kiezen om na het verdwijnen van de verplichte psycholoog uit jouw proces alsnog de behandeling te evalueren...

Overigens: de landelijke vereniging van huisartsen (LHV) geeft aan dat een huisarts weliswaar het maken van opnames kan verbieden, maar dat zo'n huisarts daar dan wel gegronde redenen voor moet hebben. Mocht je dit proberen, vraag dan dus altijd waarom een psycholoog dit wil verbieden - weigeren kan niet zo maar. Zie hier voor het advies.

Vraag regelmatig wat je psycholoog in “het team” besproken heeft

We horen regelmatig klachten van transgenders dat psychologen in "het team" verkeerde informatie geeft, waardoor andere behandelaars niet akkoord gaan met hormoonbehandelingen of operaties. Dit kan erg vervelend zijn! Het vragen naar wat je psycholoog besproken heeft kan een oplossing voor dit probleem zijn.

Ook hier geldt dat psychologen zich aangevallen kunnen voelen door dit soort vragen: ze kunnen het gevoel krijgen dat je ze niet vertrouwt. Bedenk van te voren wat je gaat zeggen of doen als ze met dit argument komen.

Stel je psycholoog verantwoordelijk voor het verkrijgen van hormonen

Wij hebben nooit om een gatekeeping psycholoog gevraagd. Zij vinden zichzelf prima in staat om te bepalen wie hormonen/operaties nodig heeft en wie niet. Aan de andere kant zien we sommige poortwachtende psychologen heel gemakkelijk wegduiken als het om verantwoordelijkheid gaat: "ik ga je case bespreken in het team, andere mensen zouden nog bezwaren kunnen hebben tegen hormonen/operaties". In zo'n geval kun je je psycholoog verantwoordelijk maken voor de uitkomst: stel de vraag of je bij dat gesprek aanwezig mag zijn (onze ervaring: dit mag nooit), daarna wie er in dat gesprek namens jou aanwezig is. Psychologen zien zichzelf als een brug tussen transgenders en behandelaars, zij zien zichzelf dus als vertegenwoordiger van jou in dat gesprek. Je kunt na deze voorzet dus gemakkelijk inschieten: "als u mij vertegenwoordigt in dit gesprek, dan verwacht ik van u dat u er alles aan doet om er voor te zorgen dat ik de voor mij benodigde hormonen/operatie krijg. Ik reken op u!".

Ook hier geldt dat psychologen zich aangevallen kunnen voelen door dit soort vragen: ze kunnen het gevoel krijgen dat je ze niet vertrouwt. Dat kan in je nadeel werken. Gebruik deze truc alleen als je in staat bent om rustig en kalm te blijven. Als je tijdens het gesprek voelt dat je boos/opgefokt of verdrietig bent over de rol van je psycholoog, gebruik deze truc dan niet.